Biodiversiteit in levende tuinen

#Tuinvak 13-08-2019
Biodiversiteit in levende tuinen

De beste levende tuin van Nederland ligt in Gelderland: ’t Meihuus van de familie Duitshof in Breedenbroek. De tuin ‘Jan Wilde een Tuin’ van Jan Willem Steenweg in Westerlee (GR) is als tweede geëindigd en brons is voor de bostuin van de familie Mäkel in Eerbeek (GLD). De tuinverkiezing is dit jaar voor het eerst gehouden op initiatief van vereniging Groei & Bloei om meer biodiversiteit in particuliere tuinen te stimuleren.
Biodiversiteit in levende tuinen
In de Achterhoek ligt de landschapstuin van winnaars Wim en Yvonne Duitshof. De hoofdcontouren van de tuin van 1,5 hectare zijn in de eerste fase in samenwerking met een landschapsarchitect van de gemeente Oude IJsselstreek vastgesteld.
Het siertuingedeelte rondom het huis is in eigen beheer ontworpen en aangelegd. Een latere uitbreiding van het siertuingedeelte is in samenwerking met De tuinen van Geerdink, lid van De Wilde Weelde, ontworpen en aangelegdSiertuingedeelte
De tuin bestaat uit een siertuingedeelte met vijver en verschillende vaste planten, een rozentuin, een kleine moestuin, een aantal fruitbomen, een prairietuin, een wilde bloemengrassenwei, een verzonken paddenpoel, een heestertuin, bomen en plantvakken met siergrassen in de vorm van zonnestralen.
In de tuin is ook kunst te vinden, die op een natuurlijke manier ‘vervloeit’ in het landschap. De tuin ligt in het open landschap van de Achterhoek, waardoor er in de tuin zelf een mooie open sfeer heerst en mooie zichtlijnen zijn: je kijkt zo de wijde wereld in.

Bodem
Ook aan hergebruik is in deze tuin gedacht: de tuineigenaren maken zelf compost en zoveel mogelijk gebruik van natuurlijke gewasbescherming. De tuin heeft meerdere bijenkasten, insectenhotels en vogelhuisjes: op iedere vierkante meter van de tuin is rekening gehouden met insecten, vogels en andere beestjes.
Een aantal borderranden is gemaakt van stenen en ander bouwmateriaal dat is overgebleven uit de verbouwing van het huis. Dit zijn perfecte schuilplekjes voor insecten en andere beestjes.Energie
Op het dak van het huis liggen zonnepanelen, die het huis en de tuin (tuinverlichting/vijverpompen) voor een groot gedeelte voorzien van duurzame energie. Ze zijn niet helemaal zelfvoorzienend, maar komen een heel eind (ongeveer 70%).
Een kleine moestuin en een aantal fruitbomen- en struiken voorzien de bewoners van verse groente en fruit. De tuin voorziet ook alle vogels, bijen, vlinders, hommels en andere insecten van voldoende voedsel.

Water
Op meerdere plekken is er water in de tuin: een natuurlijke vijver in de achtertuin en een paddenpoel in de voortuin, waar ook de libellen van genieten. In de tuin zijn verschillende waterelementen verwerkt in de borders.
De jury vindt deze tuin qua beplanting en diversiteit heel bijzonder en evenwichtig: met veel variatie, levendige en weelderige borders, wateropvang, en veel ruimte voor vogels, bijen, vlinders en andere insecten.Prettig en natuurlijk
De tuin voelt heel prettig en natuurlijk aan. Volgens de jury is dit een heel mooi voorbeeld van een levende tuin, waar met aandacht voor bodem, dieren, energie, voedsel, water en met heel veel liefde in wordt getuinierd.
Dat voel en zie je als je in deze tuin rondloopt. Alle elementen die een tuin ‘levend’ maken zijn ruim vertegenwoordigd in deze tuin.
Juryvoorzitter Frans Beijerling van tuinvereniging Groei & Bloei: "Landschapstuin ’t Meihuus is het ultieme voorbeeld van een tuin waar je de natuur ziet, voelt, hoort, ruikt en proeft. Er is veel ruimte voor planten en dieren zoals vlinders, bijen en vogels. Maar ook voor mensen is het genieten in deze tuin."

Jan wilde een tuin
In Oost-Groningen ligt de bijzondere, natuurlijke tuin van Jan Willem Steenweg, die als tweede eindigde. Een prachtige tuin van 8.000 m2 waar de natuur helemaal zijn gang mag gaan.
De onkruiden staan tussen de vaste planten en hebben het allemaal naar hun zin. De vogels kwetteren er dat het een lieve lust is en de bijtjes, vlinders en andere insecten hebben hier een perfect plekje gevonden.Verschillende onderdelen
De tuin bestaat uit verschillende onderdelen: een bostuin met veel schaduwplanten, een Elfenbos met veel soorten elfenbloemen (Epimedium), een siertuin, een natuurlijke vijver, een kruidentuin, en organisch vormgegeven tuinhuisje van gerecyclede materialen (expositieruimte).
Recycling is in deze tuin belangrijk: alles blijft in de tuin en wordt hergebruikt. Vanaf september wordt er niet meer ingegrepen in de tuin. In januari snoeien de tuineigenaren alles met de hand, om de tuin zo weer ruimte te geven om de groeien en bloeien.

Ecologisch
Er wordt op ecologisch wijze getuinierd: de eigenaar maakt geen gebruik van gif en laat de natuur zichzelf corrigeren: bijvoorbeeld de buxusmotten worden opgegeten door de meesjes.
Overal in de tuin zijn vogelhuisjes, ook in de vorm van kunst. Deze ‘kunsthuisjes’ worden door de vogels ook gebruikt als nestjes. Er zijn volop broedende vogels zoals zwaluwen en staartmeesjes.
De tuin bevat meerdere natuurlijke insectenmuren, gemaakt van stenen en ander materiaal uit de tuin. Er zijn in deze tuin voldoende ‘schuilplekjes’ voor alle beestjes. Natuurlijke tuin
De tuin voelt volgens de jury als een hele natuurlijke tuin: je waant je echt in een bos en komt helemaal tot rust. De tuin is omzoomd met een natuurlijke haag van takken en twijgen. De jury bleef rondkijken in deze tuin, iedere vierkante meter is weer anders.
De tuin heeft enorm veel diversiteit en het is mooi om te zien dat de eigenaren de natuur zijn eigen gang laten gaan. Daardoor voelt de tuin voor de jury soms wat chaotisch aan, maar dat is ook meteen de charme van deze natuurlijke (en levende) tuin.

Brons
De natuurlijke levendige bostuin van Tineke en Gerrit, de winnaar van de bronzen medaille, is een lust voor het oog. De tuin van 2.500 m² ligt midden in het bos: je staat in de tuin letterlijk in de natuur. De tuineigenaren noemen het zelf een ‘geordende chaos’.
De jury vindt de beplanting in de tuin spannend: de eigenaren ‘durven’ van alles door elkaar te planten, waardoor er weelderige groene borders ontstaan.
De tuineigenaren volgen de natuurlijke lijnen van de tuin, waardoor er in de tuin verschillende hoekjes zijn gecreëerd. In de tuin hangt een aangename rustige sfeer, waardoor het heel prettig is om in de tuin rond te lopen (en te kijken).
Arme zandgrond
De tuin op arme zandgrond is door het aanbrengen van compost door de tuineigenaren omgetoverd tot een levende tuin met stinzenplanten (corydalis, helleborus etc.), vaste planten, heesters, volwassen loofbomen, rododendrons, magnolia’s, inheemse planten en veel vaste planten.
Er wordt door Tineke en Gerit zoveel mogelijk op een dier- en milieuvriendelijke manier getuinierd: ze maken zoveel mogelijk gebruik van natuurlijke gewasbescherming.

Hoogteverschillend
De tuin heeft een hele natuurlijk en groene uitstraling, met leuke hoogteverschillen die ooit door de natuur zijn gevormd. In de lager gelegen delen liggen twee vijvers, waar de vogels en andere insecten dankbaar gebruik van maken.
In de hele tuin zijn vogelhuisjes te vinden, die ook bezet zijn. Zelfs de brievenbus van het huis is bezet door een broedende vogel. De tuin grenst aan het bos, waardoor er ook reeën op bezoek komen die knabbelen van het lekkers in de tuin.Duurzame energie
Ook aan de duurzame energie wordt gedacht: er liggen zonnecellen op het dak en er is een warmtepomp naast het huis. Er is voldoende voedsel te vinden in deze bostuin voor de vogels, bijen, vlinders, hommels en andere insecten. Ook de reeën zijn welkom in de tuin. Er is geen moestuin aanwezig, maar in de tuin zijn verschillende fruitboompjes te vinden.

Vijvers
In de tuin zijn twee vijvers aanwezig, waar de beestjes en planten in de tuin dankbaar gebruik van maken. Bij extreme warmte moet de tuin wel bewaterd worden.
De tuin van Gerrit en Tineke Mäkel is alles behalve een doorsnee tuin. De jury vindt dat deze tuin met name goed scoort op de onderdelen energie en dieren. Door de zure grond is het volgens de jury wel lastig om variatie in de beplanting aan te brengen. 

Biodiversiteit in levende tuinen
Biodiversiteit in levende tuinen
Biodiversiteit in levende tuinen
Biodiversiteit in levende tuinen
Biodiversiteit in levende tuinen
Biodiversiteit in levende tuinen
Biodiversiteit in levende tuinen
Biodiversiteit in levende tuinen