Bij het Bogaardplein hebben we het grijs veranderd in groen

Het Bogaardplein pal naast het gelijknamige winkelcentrum in het Zuid-Hollandse Rijswijk was een betegeld terrein waar auto’s geparkeerd werden en één keer per week markt was. De gemeente Rijswijk gaf DELVA Landscape Architecture & Urbanism de opdracht om het plein te veranderen in een gebruiksplek waar diverse functies geïntegreerd werden. Deze plek moest biodivers zijn en ruimte bieden voor in- en ontspanning – en natuurlijk voor de wekelijkse markt.

Grijs wordt groen

Sander van den Bosch, associate / landscape designer bij DELVA, vertelt: “Groen was ons uitgangspunt. Alles wat grijs was, hebben we groen gemaakt. Vanuit dat uitgangspunt vonden we manieren om de functies te integreren: het wandel- en fietsverkeer over het plein, de mogelijkheden voor recreatie en de markt.” Het nieuwe Bogaardplein is een park. “Op elke plek ervaar je groen. Daarbij is er eenheid: groen en andere functionaliteiten zijn niet gescheiden maar altijd integraal onderdeel van het plan.”

Er is een rood rubberen sportveld en een fontein ter verkoeling. De fontein is aangebracht in de verharding. “Als deze niet aan staat, is het gewoon pleinruimte en vormt de fontein geen obstakel. Staat hij wel aan, dan kunnen kinderen erin spelen en is het een aangename toevoeging voor een warme zomerdag.” Om plek te bieden aan de markt, is ruimte voor de marktkramen gepositioneerd in en om het groen. “Maar als de markt er niet staat, zie je niet dat het een marktplein is.”

Lees ook: Groene gevels en daktuinen op Schiphol

Dakpark

Een deel van het plein is onderkelderd: eronder bevindt zich de parkeergarage. “De uitdaging van een dak is dat je als landschapsarchitect anders moet denken. De bomen konden alleen geplaatst worden waar er genoeg draagkracht was, dus boven de kolommen van de garage. Maar je wil voorkomen dat de bomen in een rechte rij op regelmatige afstand staan en het geheel er kunstmatig uit gaat zien. We hebben ervoor gezorgd dat we de bomen speels in het geheel konden inpassen.” Waar bomen niet in de volle grond maar boven de parkeergarage kwamen, moest er voldoende doorwortelbaar volume aangebracht worden. “Daarom zijn sommige groenelementen opgetild. Voor de eenheid hebben we in het gehele park een glooiend landschap aangebracht. Zo heeft het hele park dezelfde vormentaal.”

Gevarieerde beplanting

Het nieuwe Bogaardplein biedt een divers groenbeeld: rondom het sportveld is veel gazon, dat bijvoorbeeld gebruikt kan worden om te picknicken. Verder is er gekozen voor diverse boomsoorten (zowel meerstammige als hoogstammige) en een onderbeplanting van bloeiende heesters en siergrassen. Deze komen in groepen meerdere keren terug in het beeld en zorgen door alle seizoenen heen voor een aangename beleving. “De beplantingskeuze is gemaakt in samenspraak met de gemeente”, vertelt Van den Bosch. “De gemeente had als wensen dat het groen biodivers zou zijn én goed beheerbaar. Wij hebben de balans gezocht tussen mooi, eenvoudig in onderhoud en goed voor de natuur.”

Bekroond

Het Bogaardplein won onlangs de Rooftop Award, een prijs die de Stichting Rooftop Revolution jaarlijks uitreikt ter stimulering van duurzaam en multifunctioneel dakgebruik. Het Bogaardplein won in de categorie ‘zakelijke daken’. De jury loofde de uitvoering: deze was zo goed dat de jury het bijna niet als dak beschouwde. Uit het juryrapport: “Het geheel is mooi geïntegreerd in de omgeving, toegankelijk voor publiek en heeft een interessante inbedding van mobiliteit.” Van den Bosch is blij met de prijs. “Niet zozeer vanwege de pluim, maar omdat het een bevestiging is dat we met onze ontwerpen het goede doen en dat het gewaardeerd wordt.”

Particuliere daktuin publieksfavoriet

De winnaar van de Rooftop Award in de categorie particuliere daken werd bepaald door een zeer spannende publieksstemming. Alle aanwezigen in de zaal konden via hun mobiel live stemmen op hun favorieten. Willem Jakobs uit Arnhem werd uiteindelijk de winnaar met zijn mooie daktuin/dakterras. Het dak samen met kas voegen een extra verblijfsruimte toe aan het huis met schaduw door de zonnepanelen en veel groen voor de nodige rust. Willem: “Naast dat ik er elke dag kan zitten en kan genieten van het groen, is mijn huis ook in waarde gestegen. Ik raad daarom ook iedereen aan zijn of haar dak te vergroenen!” 

Tekst: Nolanda Klunder