In de rubriek ‘Liefde voor groen’ vertellen mensen uit de groene sector over hun liefde voor het vak. Tuinontwerper en adviseur Sacha de Ruiter brengt partijen samen om groene tuinen bij nieuwbouwwoningen te stimuleren. “De inrichting van de buitenruimte zou onderdeel moeten zijn van het verkooptraject.” Daarbij gaat het om bewustwording én om de kwaliteit van de bodem bij oplevering.
Tekst: Nolanda Klunder
Foto’s: Sacha de Ruiter
“Dit is raar: bij een nieuwbouwhuis wordt de koper bij alle keuzes begeleid, van de keuken en de badkamer tot aan de plaatsing van de stopcontacten, maar niemand geeft advies over de tuin”, zegt Sacha de Ruiter. Als ‘groene impactmaker’ adviseert zij gemeentes en woningcorporaties (onder meer in de rol van adviseur Flevoland van de Stichting Steenbreek) over groene tuinen, en brengt zij het belang van vergroening onder de aandacht. “Kopers hebben vaak geen idéé wat ze met hun kale tuin kunnen doen: welke inrichting, welke planten? Het gevolg is dat ze maar snel tegels laten leggen, of hooguit kiezen voor gras met wat plantenbakken. Dan ontstaan overal dezelfde tuinen die niet zoveel toegevoegde waarde hebben.”
Onderdeel van het huis
“Het is opmerkelijk dat mensen zo weinig investeren in de tuin bij hun nieuwbouwhuis”, vervolgt Sacha. “De tuin is net als de woonkamer en keuken onderdeel van je huis, en dan ook nog eens een onderdeel waar je het grootste deel van de tijd op uitkijkt. Mensen besteden heel veel zorg aan de inrichting van de verschillende ruimtes binnenshuis en nauwelijks aan de ruimte die je het vaakst ziet.” Een van de redenen is dat particulieren vaak te weinig kennis hebben. “Daarom vind ik dat de tuininrichting onderdeel zou moeten zijn van het kooptraject bij nieuwbouwwoningen. Na het gesprek met de badkamerspecialist, de keukenspecialist, de elektricien en de aannemer voor het meerwerk, zou er een gesprek met een groenspecialist moeten zijn, voor iedereen. Of je nou wel of niet die groenspecialist inhuurt: je moet bewust gemaakt worden dat die tuin onderdeel is van je woning.” Die bewustwording zou nog eerder in het traject kunnen beginnen, zegt ze. “Als je een hypotheek aanvraagt voor een nieuwbouwwoning, krijg je een voorbeeldbegroting mee met alles waar je aan moet denken, maar de tuin zit daar nu niet in. Terwijl je tuinontwerp en tuinaanleg meestal kan meefinancieren in je hypotheek. In het hypotheekgesprek zou dat al benoemd moeten worden. Dat voorkomt ook dat de tuin de sluitpost wordt, waar vaak geen budget meer voor is als alle keuzes voor het huis gemaakt zijn.”
Niet geschikt voor planten
Maar het gaat bij nieuwbouwwoningen nadrukkelijk niet alleen om bewustwording bij de koper, er speelt meer. Tuinen bij nieuwbouwhuizen zijn namelijk vaak niet zonder meer geschikt voor beplanting. “Meestal wordt de grond die is uitgegraven voor de fundering in de tuinen gestort”, licht Sacha toe. “Dat is gebiedseigen grond, waarvan de kwaliteit sterk verschilt. In die grond zit na de bouw nog nauwelijks tot geen bodemleven. De grond wordt tijdens de bouwfase vastgereden door het zware materieel, met als gevolg dat de bovenlaag zo dicht is dat planten er niet in kunnen wortelen. Wanneer de bewoners vervolgens een groene tuin plaatsen, gaan de planten binnen het half jaar dood: dat is natuurlijk heel ontmoedigend. Wil je die grond geschikt maken, dan moet je tot 60 cm diepte frezen en dan mulch, compost en het liefst groenbemesters aanbrengen, en vervolgens geduld hebben. Dat is vakkennis die de meeste particulieren niet hebben.”
Projectontwikkelaars
“Daarom moet het probleem niet door de particuliere koper van een nieuwbouwhuis opgelost worden”, benadrukt Sacha. “Met een partner ben ik een concept aan het ontwikkelen om projectontwikkelaars te ontzorgen bij het integreren van de groene buitenruimte in het verkooptraject. Eén van de aspecten daarbij: als de bouwfase afgerond is, ga dan alle tuinen in één keer goed diepfrezen en lever de bodem zo op dat mensen hun tuin kunnen gaan inrichten. Zie de tuin als onderdeel van de woning die je oplevert, informeer de kopers over de mogelijkheden en begeleid ze bij de keuzes voor hun tuinrichting. Kortom: integreer de tuin in de klantreis.” Voor deze denkbeelden staan projectontwikkelaars steeds meer open, ziet Sacha. “Projectontwikkelaars zijn volop bezig met natuurinclusief bouwen en richten de openbare ruimte van een nieuwbouwwijk vaak heel groen in. De volgende stap is nu om ook de privétuinen te laten vergroenen – door de kopers al in de verkoopbrochure bewust te maken van de tuin, ze te begeleiden of misschien zelfs de tuinen volledig ingericht op te leveren.”
Sector in beweging
Een bericht op LinkedIn van Sacha vorig jaar over dit onderwerp deed veel stof opwaaien. Een van de gevolgen was een bijeenkomst over dit onderwerp, geïnitieerd door Stichting Steenbreek, KAN (platform voor klimaatadaptief bouwen mét de natuur, een initiatief van Bouwend Nederland, NEPROM, WoningBouwersNL, het ministerie van BZK en RVO/DuurzaamDoor) en Sacha zelf. “We hebben stakeholders uit diverse sectoren bij elkaar gebracht om van gedachten te wisselen en samen te onderzoeken wat de diverse partijen nodig hebben: projectontwikkelaars, hoveniers, hypotheekverstrekkers, gemeentes en provincies. Je ziet dat de hele sector in beweging is. Projectontwikkelaars willen wel, maar weten nog niet hoe ze dit kunnen integreren in het proces. Tegelijkertijd ontstaat er een vraag vanuit de markt. Voor early adapters onder de kopers wordt het een pre om een woning te kopen met begeleiding voor een groene tuin.”
Groen is zo belangrijk
Sacha was jarenlang projectmanager in de welzijnssector, totdat ze zich liet omscholen tot tuinontwerper en beplantingsadviseur. “Mijn liefde voor groen gaat terug tot mijn vroegste jeugd, naar de moestuin van mijn grootouders. Samen met mijn opa ging ik wortels uit de tuin halen en aalbessen plukken. Ik heb altijd zelf ook moestuinen gehad. Tijdens mijn werk kwam ik veel in ‘aandachtswijken’, waar ik zag dat de tuin vaak verwaarloosd werd omdat mensen andere dingen aan hun hoofd hadden. Als je de tuin opknapte, werden mensen daar heel blij van. Groen is zo belangrijk. Ik heb me veel gericht op openbaar groen en daarin bewonersinitiatieven gesteund over zelfbeheer van de openbare ruimte. Toen realiseerde ik me: we moeten ook iets met privétuinen. Want vergis je niet: alleen al in Almere is de oppervlakte van betegelde tuinen net zo groot als heel Almere Buiten. Dat is alsof er een compleet stadsdeel is geasfalteerd. Als we zo doorgaan, wordt het over tien jaar in de zomer vijftig graden in Almere. Je kan de openbare ruimte zo groen maken als je wil, maar als de particuliere tuinen intussen steeds meer betegeld raken, nemen hittestress en wateroverlast nog steeds toe. Vergroenen moet je samen doen.”
Wie is Sacha de Ruiter?
Is: Tuinontwerper en adviseur. “Omdat ik zo veel verschillende dingen doe, noem ik mezelf ‘groene impactmaker’.”
Werkzaam in het groen sinds: Carrièreswitch in 2020.
Hoogtepunt carrière tot nu toe: “Het bericht op LinkedIn dat zoveel stof deed opwaaien. Hierdoor is er iets in beweging gekomen. En dat is wat ik belangrijk vind, iets in beweging krijgen. Zo fijn om met diverse stakeholders over nieuwbouwtuinen te praten, met elkaar te kijken waar de mogelijkheden liggen en samenwerkingen aangaan.”
Mooiste aan het vak: “Zien hoe blij mensen worden van een mooie groene tuin.”
