In een nis of prominent aanwezig: kunst in de tuin

Al zo’n twintig jaar maakt Jeroen Stok tuinkunst in opdracht. De particuliere klanten van JeroenStok.com sturen vaak foto’s van hun tuin. “Ik bespreek aan de hand daarvan met hen de wensen en ga aan de slag met een ontwerp op maat.” Af en toe wordt de kunstenaar benaderd door een hovenier die voor een klant op zoek is naar een beeld. “Uiteindelijk schakel ik dan toch zelf met de klanten over hun wensen. Is het werk af, dan plaats ik het stuk ook altijd zelf in de tuin.”

Grootte

Eén van de elementen waar Stok altijd op let voordat hij begint met een ontwerp is de grootte, van zowel de tuin als het beeld. “In mijn atelier lijken beelden veel groter dan ze in een tuin uiteindelijk uitkomen. Als ik het werk buiten neerzet, zie ik het als het ware visueel krimpen. De maat moet dus kloppen, een beeld mag niet te iel overkomen. Is de tuin of het budget klein, dan is het mijn taak om een beeld te maken wat goed tot zijn recht komt op een intieme plek in de tuin. Ik zet het beeld dan graag in een nisje met verschillende struiken er omheen.”

Vol in de wind?

De kunstenaar uit Lelystad werkt voornamelijk met rvs en cortenstaal; twee materialen die buiten heel duurzaam zijn. “Het voordeel is dat deze materialen zowel in de volle zon als in de schaduw kunnen staan. Op een donkere plek in de tuin adviseer ik meestal rvs, omdat dit wat lichter is.” Naast de materiaalkeuze is ook de bevestiging van het beeld van belang. Stok legt uit: “Een beeld dat beschut staat kan wat fragieler zijn dan een beeld dat vol in de wind wordt geplaatst. Ik kreeg eens een opdracht van mensen die vlakbij de Zeeuwse kust woonden. Ze vertelden dat ik er echt rekening mee moest houden dat het daar heel hard kan waaien. Als ik zoiets vooraf weet, besteed ik extra aandacht aan de bevestiging en de stevigheid van het beeld, zodat het windkracht twaalf kan doorstaan.”

‘Verhaal is leidend’

Stok maakt altijd beelden die hij ook in zijn eigen tuin zou willen neerzetten. “Soms schiet me een idee zo te binnen, een andere keer ben ik wel een tijd bezig met het ontwerpproces. Mensen met een klassieke tuin kiezen vaak een klassiek thema, zoals een beeld geïnspireerd op een vogel of een bloem. Klanten met een strakke, geometrische tuin neigen vaak meer naar abstracte kunst.” Het verhaal van de klant is altijd leidend voor het ontwerp, vertelt Stok. “Want dan krijgt zo’n beeld extra waarde voor mensen.”

Lees ook: Vier must know tuintrends voor dit jaar

Stadstuin in teken van kunst

Als hovenier kun je te maken krijgen met de vraag om kunst een plek te geven in een tuin. Mascha en Diederik Hol zijn met hun bedrijf Heijderhoff Hovenier gevestigd in het Noord-Limburgse Heijen. Voor een klant in Gennep verzorgden ze de herinrichting van een stadstuin, waar een grote rol was weggelegd voor kunst. Mascha Hol legt uit: “In deze tuin draait alles om de kleur rood; dit is de favoriete kleur van de tuineigenaar, tevens kunstenares. Opvallend in het nieuwe ontwerp zijn de rode tuinwanden en de vijverwand met waterloop. Het rood versterkt de rode accenten van de tuinbeelden en geeft veel sfeer en diepte in de lange, smalle stadstuin. We gaven het groen in de tuin een duidelijke plek door te kiezen voor beplantingsvakken. In het nieuwe ontwerp moest natuurlijk ook voldoende ruimte zijn voor alle kunstwerken die in de tuin staan. En zelfs op de stadsmuur is er ruimte voor beelden. Voor deze klant geldt zeker dat kunstobjecten de tuin versterken.”

Bronzen beeld in nis

Heijderhoff Hovenier krijgt soms het verzoek om een bestaand kunstwerk in een tuinontwerp te verwerken. “Veel mensen die met ons praten over kunst in de tuin, hebben al een werk dat ze graag terug willen zien in de tekening. Natuurlijk geven we het kunstwerk altijd een mooie plek, passend in het nieuwe tuinplan. Zo hadden we klanten die een bronzen beeld hadden laten maken van hun kinderen en kleinkinderen. Het beeld moest in het nieuwe tuinplan terugkomen, maar hoefde geen heel prominente plek te krijgen. We kozen ervoor om het te plaatsen in een nis tussen de beplanting, subtiel aanwezig, langs een looppad.”

Levendig kunstwerk

Wie denkt aan tuinkunst, denkt in eerste instantie vooral aan een beeld, bijvoorbeeld van brons of rvs. Mascha en Diederik Hol laten graag zien dat kunst ook een functionele toepassing kan hebben. “Diederik ontwierp onder andere de BeeLoft: een insectenhotel van Cor-Tenstaal dat past in de buitenbeleving die veel mensen zoeken. Een klant die al veel kunst in de tuin had staan, vond de BeeLoft een mooie aanvulling daarop: het is als het ware een levendig kunstwerk! Zo zie je maar dat kunst niet altijd in de traditionele vorm komt, maar ook een functionele toepassing kan krijgen in de tuin.”

Tekst: Daphne Doemges-Engelen