Uit het onderzoek blijkt dat er niet alleen verboden pesticiden aanwezig waren, maar ook dat het gehalte van de pesticiden hoog lag. Op 3 van de 15 onderzochte insectenlokkende tuinplanten zijn verboden middelen aangetroffen, waaronder een hoog gehalte fipronil op een vlinderstruik. Ook werden er middelen gevonden waarvan de werking zo schadelijk is, dat de EU ze al op de lijst heeft gezet van middelen die de lidstaten moeten vervangen door minder schadelijke middelen of technische methoden. Alle 15 tuinplanten werden gekocht bij Nederlandse tuincentra. Pesticide Action Network Netherlands, dat het onderzoek liet uitvoeren door een onafhankelijk laboratorium, adviseert consumenten om te kiezen voor planten die biologisch zijn geteeld.
Op 29 juni 2023 heeft PAN-NL in een steekproef bij drie tuincentra, Tuinland, Groenrijk en Welkoop, vijf voor insecten aantrekkelijk planten gekocht: Lavendel, Campanula (klokjesbloem), Buddleja (vlinderstruik), Salvia en Dahlia. De planten zijn bij een gecertificeerd laboratorium op resten van bestrijdingsmiddelen onderzocht.
Gehalte bestrijdingsmiddelen te hoog
In drie planten zijn verboden stoffen gevonden: de insecticiden fipronil en fipronil-sulfon bij in België geteelde vlinderstruiken, gekocht bij Intratuin en Welkoop, en het fungicide propiconazole bij in Nederland geteelde Dahlia, gekocht bij Groenrijk. In de 15 monsters zijn 36 verschillende bestrijdingsmiddelen en metabolieten (omzettingsproducten) aangetroffen. Van de 36 aangetroffen middelen zijn 64 procent fungiciden ter bestrijding van schimmelziektes en 36 procent insecticiden. Gemiddeld zijn in de monsters 6,0 verschillende stoffen gevonden, variërend van 0 tot 12 stoffen. Het gemiddelde gehalte is 8,11 milligram per kilogram (mg/kg). In de Campanula van Intratuin zijn geen bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Desondanks zijn in de vijf planten van Intratuin in totaal de meeste verschillende stoffen (26) gevonden en gemiddeld per plant het hoogste aantal stoffen (7,0) en het hoogste gehalte (15,2 mg/kg). In drie planten zijn verboden stoffen gevonden: de insecticiden fipronil en fipronil-sulfon bij in België geteelde vlinderstruiken, gekocht bij Intratuin en Welkoop, en het fungicide propiconazole bij in Nederland geteelde Dahlia, gekocht bij Groenrijk.
Neurotoxische fipronil beïnvloedt werking van het zenuwstelsel
Fipronil werkt systemisch, d.w.z. het middel verdeelt zich door de hele plant, ook in stuifmeel en nectar. Fipronil-sulfon is nog werkzamer (toxischer) dan de moederstof fipronil en zeer schadelijk voor o.a. insecten. Fipronil is neurotoxisch, mogelijk kankerverwekkend, mogelijk hormoon verstorend en heeft effecten op reproductie en ontwikkeling. Propiconazole is hormoon-verstorend, mogelijk kankerverwekkend en mogelijk schadelijk voor reproductie en ontwikkeling.
Verkoop vlinderstruiken en dahlia’s uit tuincentra direct gestopt
Na ontvangst van de analyseresultaten heeft PAN-NL Intratuin en Welkoop direct geïnformeerd over de aangetroffen verboden stoffen en verzocht alle vlinderstuiken uit alle filialen te verwijderen. In de twee vlinderstuiken zijn respectievelijk nog 10 (Intratuin) en 4 (Welkoop) andere stoffen aangetroffen. Intratuin en Welkoop hebben hier direct actie op ondernomen. Volgens het door de tuincentra in gang gezette onderzoek heeft de Belgische teler geen fipronil-houdende middelen toegepast. In het drainwater, dat de teler tijdens de teelt vier keer heeft gebruikt, is fipronil aangetroffen. In de Dahlia van Groenrijk is het verboden fungicide propiconazole gevonden. PAN-NL heeft ook Groenrijk over de aangetroffen verboden stof geïnformeerd en verzocht de Dahlia´s van de betreffende teler uit de filialen te verwijderen. De bron van het middel wordt onderzocht.
Onverantwoordelijk pesticiden toelatingsbeleid
De resultaten van het onderzoek tonen een zeer vervuilende sierteeltsector met bestrijdingsmiddelen die voor mens, dier en natuur zeer riskant zijn. Het met fipronil vervuilde drainwater is een voorbeeld en gevolg van een onverantwoordelijk pesticiden toelatingsbeleid. Ondanks een verbod blijven deze giftige pesticiden in het milieu circuleren.
Adviezen PAN-NL
PAN-NL adviseert consumenten en gemeenten dringend om alleen tuin- en perkplanten, bloembollen en snijbloemen te kopen die zonder bestrijdingsmiddelen (biologisch) zijn gekweekt.
PAN-NL adviseert de tuinbranche om strenge eisen aan de teelt en kwaliteit van sierteeltproducten in te voeren:
- Geen gebruik van synthetische insecticiden, persistente en gevaarlijke bestrijdingsmiddelen
- Geen gebruik van drainagewater uit kassen; dit water is meestal vervuild.
- Nultolerantie van residuen van Kandidaten voor Vervanging, synthetische insecticiden en persistente bestrijdingsmiddelen.
- Er dienen normen voor het maximaal toelaatbare aantal en gehalten van pesticiden voor sierteeltproducten vastgelegd te worden.
- Om de kwaliteit van sierteeltproducten te controleren, is een uitgebreide analyse met een rapportagegrens van 0,01 mg/kg noodzakelijk.
- Controleer consequent batches van aangeleverd materiaal op resten van bestrijdingsmiddelen; de steekproeven van PAN-NL laten zien dat een intensieve controle noodzakelijk is.
PAN-NL adviseert de NVWA (Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit) de producten van telers regelmatig op resten van bestrijdingsmiddelen te controleren en bij overtreding te handhaven.
- Bekijk ook
- www.pan-nl.org